กล้วยไม้งาม

กล้วยไม้
กล้วยไม้เป็นพืชที่มีผู้นิยมปลูกกันทั่วโลก ทั้งนี้เพราะกล้วยไม้มีหลากสีหลากสัน ที่พบตามธรรมชาติมีประมาณ 25000 ชนิดมีทั้งขนาดเล็ก ดอกเท่าหัวเข็มหมุด จนถึงต้นขนาดใหญ่เท่าต้นอ้อย ต้นมีการเจริญเติบโตเป็นกอเกาะบนคบไม้ หรือก้อนหินหรือเจริญเติบโตต้นเดียวบนคบไม้โดยมีรากอากาศยืดเกาะกิ่งไม้บางชนิดเป็นกล้วยไม้ดิน
แหล่งกำเนิดกล้วยไม้ป่าที่สำคัญของโลกมี 2 แห่งที่ใหญ่ๆ ด้วยกันคือ ลาตินอเมริกา กับเอเชียและแปซิฟิคสกุลกล้วยไม้ที่ปลูกเป็นไม้มงคล

1. แพฟิโอเพดิลั่ม : Paphiopedilum Slipper orchid
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Paphiopedilum sp.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : รองเท้านารี
สกุลรองเท้านารี กล้วยไม้รองเท้านารีมีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น รองเท้านาง รองเท้าแตะนารี รองเท้านารี ซึ่งหมายถึงรองเท้าของสตรี เหตุที่ได้ชื่อนี้เนื่องจากกลีบดอก กลีบที่เรียกว่ากระเป๋า มีรูปร่างคล้ายกับรองเท้า กล้วยไม้สกุลนี้แต่ละชนิดรองเท้าหรือปากนี้มีรูปร่างและสีสันผิดแผกแตกต่างกัน และนับเป็นจุดสะดุดตาส่วนหนึ่งของดอก รองเท้านารีเป็นกล้วยไม้ประเภทแตกกอ รากจะออกเป็นกระจุกที่โคนต้น และมักจะทอดไปทางด้านราบมากกว่าหยั่งลึกลงไป ดอกมักจะออกที่ยอดมีทั้งชนิดที่ออกเป็นดอกเดี่ยวๆและออดเป็นช่อ กลีบดกอกชั้นนอกกลีบดอกบนมักจะใหญ่สะดุดตา กลีบชั้นนอกคู่ล่างจะเชื่อมติดและอาจมีขนาดเล็กจนส่วนปากบังมิดหรือเกือบมิด กลีบคู่ในกางออกไปทั้ง 2 ข้างของดอก แต่ถ้ากลีบคู่นี้ยาว อาจห้อยตกลงมาก็ได้ กล้วยไม้รองเท้านารีจะเป็นพวกขึ้นอยู่ตามพื้นดินหรือซอกหินที่มีต้นไม้ใบหญ้าเน่าตายทับถมกันอยู่ แต่บางชนิดเกาะอาศัยอยู่ตามต้นไม้

2. คัทลียา : Cattleya
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cattleya hybrids.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : ราชินีกล้วยไม้
สกุลคัทลียา กล้วยไม้กลุ่มนี้มีกำเนิดอยู่ทางแถบร้องของทางทวีปอเมริกา ในวงศ์กล้วยไม้ด้วยกันถือว่าเป็นกล้วยไม้ที่มีดอกขนาดใหญ่ที่สุดและสวยที่สุด ลักษณะทั่วไปมีรูปร่างต่างกัน อาจยาวแต่เล็ก มีใบติดอยู่หลายใบหรือสั้นแต่อ้วน มีใบติดอยู่เพียง1-2 ใบเฉพาะที่ส่วนปลายลำลูกกล้วยไม้เท่านั้น โคนลำจะมีกาบบางๆหุ้มอยู่เห็นได้ชัดเจนในลำใหญ่ที่กำลับเจริญ ใบส่วนมากแบน แต่บางชนิดมีใบกลม รูปร่างทรงกระบอกใบอาจมีหรือไม่มีกาบ ดอกออกเป็นที่ยอด ทั้งที่เป็นดอกเดี่ยวหรือออกดอกเป็นช่อกลีบดอกชั้นในจะกว้างกว่ากลีบดอกชั้นนอกปากจะมีขนากใหญ่กว่ากลีบดอกอื่นทั้งหมด มีถิ่นกำเนิดอยู่ทางทวีปอเมริกา และไม่พบในป่าของทวีปเอเชียเลยก็ตาม แต่สามารถปลูกเลี้ยงคัทลียาในประเทศไทยให้เจริญงอกงามได้ดีพอสมควรส่วนการออกดอกนั้น ท้องถิ่นที่มีฤดูกาลเด่นชัด คัทลียาจะให้ดอกดกกว่าท้องถิ่นที่ฤดูกาลไม่เด่นชัดชัด เหตุนี้การปลูกเลี้ยงคัทลียาในภาคเหนือและภาคอีสานจึงมักจะให้ดอกมากกว่าภาคกลาง การปลูกคัทลียาในประเทศไทยนิยมปลุกในกระถางดินเผาอัดออสมันดา แล้วเกี่ยวลวดแขวนราว ตาอาจใช้เครื่องปลูกอย่างอื่นก็ได้ เช่น อิฐทุบ กระถางแตก ถ่าน

3. แวนด้า : Vanda
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vanda Teres.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : ฟ้ามุ้ย เอื้องโมกข์
สกุลแวนด้า กล้วยไม้สกุลแวนด้ามีช่อดอกตั้งหรือค่อนข้างต้น ดอกค่อนข้างใหญ่และมักบานทน กลีบชั้นนอกชั้นในมีขนาดไล่เลี่ยกัน แผ่นกลีบดอกโตแต่โคนกลีบดอกคอดสั้นๆ กระจายพันธุ์อยู่ในทวีปเอเชีย ตั้งแต่อินเดีย ศรีลังกา พม่า ไทย อินโดเชียจนฟิลิปปินส์ สกุลแวนด้าถือว่าเป็นต้นแบบของกล้วยที่มีการเจริญ เติบโตไปหรือไม่แต่กอ

4. รินคอสไตลิส : Rhynchostylis
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rhynchostylis sp.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : ช้างกระ ช้างเผือกคอสไตลิ
ช้าง กล้วยไม้สกุลช้างเล็กๆ สกุลหนึ่งในประเภทแวนด้า มีลำต้นสั้นแข็งแรง ใบแข็งหนาอวบน้ำบางชนิดใบเล็กยาว สกุลปลายใบหยักในหรือฟันแหลม ใบอาจมีหรือไม่มีลาย ช่อดอกตั้งโค้งหรือห้อย ออกดอกแน่นช่อ กลับดอกอาจมีหรือไม่มีจุดม่วงหรือเงิน กลับดอกชั้นนอกโตกว่าดอกชั้นใน ปากไม่มีข้อพับ ปากเชื่อมต่อกันฐานเส้าเกสร เดือนดอกชี้ไปข้างหลังแต่ปลายปากชี้ไปข้างหน้า ไม่มีหูหรือมีก็ขนาดเล็ก กล้วยไม้สกุลนี้ออกดอกเพียงปีละครั้ง แต่จะออกดอกพร้อมกันครั้งละหลายๆ ช่อ ยิ่งต้นโตแข็งแรงก็จะยิ่งให้ดอกมากช่อยิ่งขึ้น

5. ดอไรทิส : Doritis
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Doritis pulcherrima.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : กล้วยไม้ม้าวิ่ง แดงอุบล
สกุลม้าวิ่ง สกุลม้าวิ่งเป็นกล้วยไม้ที่ขึ้นอยู่ตามพื้นดินหรือแอ่งหินที่มีอินทรียวัตถุทับถมกันหนาๆ ใบแทนสีเขียวหรืออมม่วง ช่อดอกตั้ง ก้านส่งช่อยาวประมาณ 1 - 2 ฟุต ดอกมีสีแดงอมม่วง โดยมีตั้งแต่สีซีดๆ ไปจนถึงสีเข้ม ลักษณะการบานของดอกจะบานทยอยกันขั้นไป คือ ก้านช่อยืดยาวออกดอกไปเรื่อยๆดอกบนบานไป ดอกล่างก็ค่อยๆโรงไป แต่มีดอกติดช่อมาก พบกระจายพันธุ์อยู่ใน พม่า ไทย อินโดนิเชีย และสุมาตรา


6. ไตรโคกล๊อตติส : Trichoglottis
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Trichoglottis fuscearta
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : เสือโคร่ง
สกุลเสือโคร่ง กล้วยไม้สกุลนี้มีรูปทรงของต้นและใบคล้ายคลึงกับกล้วยไม้สกุลแมลงปอและรีแนนเธอรา คือ มรลักษณะข้อห่าง ปล้องยาว ต้นอาจพาดอยู่กับต้นไม้ กิ่งไม้ หรือห้อยย้อยลงมา ใบแคบ ช่อดอกสั้น บางชนิดดอกเพียงช่อละ2 ดอกส่วนที่มีช่อละหลายดอกนั้น ดอกจะเบียดชิดกัน ขนาดของดอกมีทั้งพวกดอกเล็กๆและดอกใหญ่พอสมควร พื้นกลีบดอกส่วนใหญ่เป็นสีเหลืองมีแต้มสีน้ำตาลปนแดง เส้าเกสรสั้น โคนกลีบ เสือโคร่งเป็นกล้วยไม้ที่ปลูกง่ายเลี้ยงง่าย นิสัยคล้ายแมลงปอ แต่ถ้ามีร่อมเงาให้บ้างจะงอกงามดีกว่าอยุ่กลางแดดจ้า


7.เด็นโดรเบี้ยม : Dendrobium
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dendrobium.
วงค์ : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น : หวาย
สกุลหวาย กล้วยไม้สกุลหวายนับว่าเป็นกล้วยไม้ดอกสวยสกุลใหญ่ที่สุดที่พบในประเทศไทย คือ พบในป่าธรรมชาติ ซึ่งมีรูปร่างลักษณะทั้งดอก ใบ และลำลูกกล้วยแตกต่างกันออกไปอย่างกว้างขวาง กล้วยไม้สกุลหวายมีกลีบชั้นนอกที่มีขนาดยาวไล่เลี่ยกัน กลีบนอกคู่ล่างจะเชื่อมติดกับฐานของเส้าเกสร และที่รอยต่อนี้จะปูดออกมา เรียกกันว่าเดือยมีเรณู 4 ก้อนติดอยู่ที่ปลายของเส้าเกสร จำนวนก้อนเรณูนี้เป็นลักษณะสำคัญที่นักพฤกษศาสตร์ใช้แบ่งกล้วยไม้สกุลหวายกับสกุลอีเรียออกจากกัน เพราะอีเรียมีเรณู 8 ก้อน กล้วยไม้สกุลหวายเป็นกล้วยไม้ที่เข้าสู้สังคมกล้วยไม้ของเมืองไทยเป็นอันดับสองรองจากคัทลียา

ประวัตินักศึกษา

นายบุญฤทธิ์ เทพกรณ์

รหัส 47202490007

ตอนเรียน A1

ชื่อเล่น หน่อง